Δευτέρα 21 Μαρτίου 2011

Περί Διοδίων, Εισιτηρίων και Δεν Πληρώνω

Από αστρονομικής άποψης σήμερα είναι η πρώτη μέρα της άνοιξης. Κι εδώ άρχισαν να φουσκώνουν τα μάτια στα δέντρα και να ψιλοανοίγουν. Έτσι, πριν αρχίσω το σημερινό θέμα να κεράσω μια σχετική φωτογραφία. Βέβαια, πιστεύω πως στην Ελλάδα όσοι τα βλέπουν θα γελάνε, μιας και θα πουν σιγά τα φύλλα. Πράγματι, όπως είδαμε και στη Ζυρίχη που ήμασταν την προπερασμένη βδομάδα τα φυτά είναι πιο κοντά στο πρασίνισμα. Και συγχρόνως θυμάμαι πέρυσι, στη Σκανδιναβία, ήταν τέλη Μάη κι ακόμα δεν μπορώ να πω πως είχαν ανοίξει. Τι να κάνουμε, κάθε μέρος με τα δικά του! Αλλά ας προχωρήσουμε στο θέμα μας:

Έχει δημιουργηθεί τον τελευταίο καιρό ένα κίνημα στην Ελλάδα με σύνθημα το "Δεν Πληρώνω". Πολλοί και διάφοροι φίλοι μου στέλνουν ανακοινώσεις του με την προτροπή να τις προωθήσω, κάτι που δεν κάνω μιας και η συγκεκριμένη "κινηματική" πρακτική δεν με βρίσκει σύμφωνο. Η αρχή έγινε πριν μερικά χρόνια με σύνθημα "δεν πληρώνουμε διόδια στην Κορίνθου - Πατρών διότι είναι παράνομα (sic!) αφού δεν πληρεί τις συνθήκες αυτοκινητόδρομου" και συνέχιζε με ένα ολόκληρο σκεπτικό μιας σελίδας που καλό θα ήταν να το είχες μαζί σου όταν πέρναγες απ' τους σταθμούς διοδίων και να την έδινες στους υπαλλήλους να τους εξηγείς γιατί αρνείσαι να πληρώσεις κλπ. Απ' ότι έλεγαν αυτοί που ενημέρωναν γι' αυτή την κίνηση υπήρχαν κάποιοι που δεν πλήρωναν (αν και δεν νομίζω κάποιος απ' αυτούς, που μου το έστειλαν, να μην είχε πληρώσει ο ίδιος).

Τα χρόνια πέρναγαν και κάποια στιγμή οι (εθνικοί μέχρι τότε) δρόμοι δόθηκαν σε ιδιωτικές εταιρίες. Αυτές λοιπόν, ακολουθώντας τις συμβάσεις που είχαν, ξαναέβαλαν σε λειτουργία σταθμούς διοδίων που είχαν καταργηθεί, ή άλλαξαν τον τρόπο είσπραξης (τώρα σε σταματάνε κι απ' τις δυο κατευθύνσεις πάλι) ανέβασαν και την τιμή και γενικά κοιτάνε να τα πάρουν απ' όπου μπορούν. Κάποιοι άρχισαν να αντιδρούν σ' αυτά και ψάχνοντας βρήκαν πως υπήρχε νομικό κενό. Αν δεν πλήρωνες, δεν υπήρχε τρόπος να σε πιέσουν άμεσα. Ακόμα και αστυνομικός να υπήρχε δεν μπορούσε να σε γράψει αφού δεν διέπραττες τροχαία ή άλλη παράβαση. Ήταν μια διαφορά μεταξύ δυο ιδιωτών. Θα έπρεπε να σου κάνει μήνυση η εταιρία και να ακολουθηθεί διαδικασία στα δικαστήρια, όπου θα έπρεπε να αποδείξει πως εσύ πέρασες από κει και δεν πλήρωσες. Κι αν έλεγες πως εγώ δεν πέρασα, ήταν λέει παράνομα να δείξει φωτογραφία του αυτοκινήτου σου την ώρα που πέρναγε απ' τα διόδια. Κι όλ' αυτά για να εισπράξει 2 - 3€.

Το κενό νόμου λοιπόν, κάποιοι το έκαναν ιδεολογική σημαία και άρχισαν να το προπαγανδίζουν. Περνάω και δεν πληρώνω κι άμα θες τράβα να βρεις το δίκιο σου. Αλλά όχι απ' τα δημόσια διόδια όπως αυτά που έχουν (ξε)μείνει (ακόμα) στα Μάλγαρα. Απ' τα ιδιωτικά. Κι επειδή πολλά πράγματα αν δεν τα εξουδετερώσεις όταν είναι μικρά δεν ξέρεις τι θα γίνουν όταν θα μεγαλώσουν, η ιδέα αυτή μετατράπηκε σε κίνημα. Ως κίνημα είχε μια ουσιαστική διαφορά. Δεν επρόκειτο πια για κάποιους που όταν πέρναγαν δεν πλήρωναν, αλλά με παρεμβάσεις τους άνοιγαν τα διόδια για κάποια ώρα και επέτρεπαν τη διέλευση όλων των αυτοκινήτων χωρίς διόδια. ΠΡΟΣΟΧΗ: Αυτό είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Άλλο περνάω εγώ και δεν πληρώνω (κι έχω την ευθύνη την οποία πρέπει να αναλαμβάνω εν γνώση των συνεπειών) κι άλλο επεμβαίνουμε και παλεύουμε για την κατάργηση των διοδίων. Το τελευταίο είναι κάτι που μπορεί να διαφωνεί κανείς με τον συγκεκριμένο τρόπο διεκδίκησης αλλά κάποιος άλλος μπορεί να συμφωνεί κι αναλόγως πράττει. Όμως το ότι δεν πληρώνω και τι θα μου κάνεις είναι κάτι εντελώς διαφορετικό.

Και μιας και υπάρχει γοητευτικό αντικείμενο στην μη πληρωμή, η προτροπή επεκτάθηκε και στο εισιτήριο στα αστικά (τα δημόσια) με πρόσχημα την αύξηση της τιμής τους. Το ότι ο στόχος ήταν απλά η μη πληρωμή, φαίνεται απ' τις εξελίξεις. Η κυβέρνηση θορυβήθηκε απ' την επέκταση, οι εταιρίες πίεζαν αφού έχαναν λεφτά κι έτσι κατατέθηκε νόμος που ποινικοποίησε την μη καταβολή των διοδίων κι έδωσε εξουσία στον αστυνομικό να καταγράφει το συμβάν. Κι εκεί φάνηκε η διαφορά του κινήματος "Δεν Πληρώνω" (που εξακολουθεί να παρεμβαίνει) απ' την προτροπή "μην πληρώνεις". Γιατί με το που ψηφίστηκε ο νόμος βγήκε οδηγία για το πώς συμπεριφέρεται κανείς στα διόδια: Αν μεν βλέπουμε να υπάρχει αστυνομικός εκεί δίπλα, πληρώνουμε κι απλά ζητάμε μια απόδειξη πως επιφυλασσόμαστε να διεκδικήσουμε τα λεφτά μας πίσω, για να πούμε πως κάτι κάνουμε. Αν δεν υπάρχει τότε απλά την κάνουμε, κατά το κοινώς λεγόμενο. Φεύγουμε και δεν δίνουμε σημασία. Μώρα μπράβο. Όλη η ιδεολογία δηλ. πάει περίπατο επειδή τυχαίνει να είναι μπροστά ένας μπάτσος; Το αν κάνω κάτι εξαρτάται απ' την παρουσία της αστυνομίας; Οπότε μ' αυτόν τον τρόπο στέλνουμε βάρδια ένα - δυο αστυνομικούς σε κάθε σταθμό διοδίων και τους έχουμε στην υπηρεσία των εταιριών αντί να κάνουν άλλη δουλειά κι είν' όλα τακτοποιημένα.

Και πάω στα εισιτήρια. Από πάντα υπήρχαν κάποιοι που δεν πλήρωναν εισιτήριο στα λεωφορεία κλπ.  Και αν τους έβλεπε ο εισπράκτορας που υπήρχε κάποτε ή ο ελεγκτής τότε πλήρωναν το πρόστιμο. Οι έλεγχοι για διάφορους λόγους έχουν ατονίσει. Σπάνια να μπει ελεγκτής στο λεωφορείο. Και με αφορμή την αύξηση αυτή η μη πληρωμή εισιτηρίου έγινε σημαία διεκδίκησης. Αυτός που ταξιδεύει τσάμπα (κι ας με συγχωρήσει ο Νίκος ο Σαραντάκος που στο δικό του μπλογκ γράφοντας για τη λέξη τσάμπα φαίνεται να διαφωνεί με τη χρήση της στη συγκεκριμένη περίπτωση - αλλά εγώ αυτούς που δεν πλήρωναν στα λεωφορεία τσαμπατζήδες τους ήξερα) έγινε ήρωας. Κι ύστερα, αν μπει ελεγκτής και τον πιάσει, στα πλαίσια της ηρωικής πράξης του τι κάνει; Πρώτον δεν δίνει τα στοιχεία του στον ελεγκτή αφού δεν είναι αστυνομικός. Δεύτερον κατεβαίνει στην επόμενη στάση και παίρνει άλλο μέσον. Κι αν ο ελεγκτής καλέσει την αστυνομία και απαιτήσει να παραμείνει ο τσαμπατζής μέχρι να έρθει αστυνομικός, διαμαρτύρεται ο ίδιος και το "κίνημα" γιατί του περιόρισαν την ελευθερία που δεν τον άφησαν να φύγει και τον ταλαιπώρησαν τόση ώρα. Τραβάει και μια μήνυση κι όπου βγει.

Συγγνώμην αλλά θα διαφωνήσω. Πιστεύω πως για την πρώτη περίπτωση των διοδίων οι μαζικές κινήσεις και κινητοποιήσεις έχουν νόημα και μπορούν να φέρουν αποτέλεσμα. Γιατί μπορεί να κατηγορήθηκε π.χ. από κάποιους ο Γκλέτσος για θεατρινισμούς όταν ξήλωνε τις μπάρες για να μετακινούνται οι κάτοικοι του δήμου στον οποίον είναι δήμαρχος χωρίς αν πληρώνουν (άσχετα να επωφελήθηκαν κι άλλοι), αλλά το δίκαιο του συγκεκριμένου αιτήματος φάνηκε πολύ γρήγορα και το πρόβλημα λύθηκε. Κι είχε να κάνει βασικά με το γεγονός πως το κράτος είχε αθετήσει τις υποχρεώσεις του. Κι από τις κινητοποιήσεις αυτές προέκυψαν κι οι υποσχέσεις για μείωση των διοδίων (που στη συνέχεια φαίνεται να γίνονται μη αύξηση, αλλά τέλος πάντων, ας τ' αφήσω αυτό), Όμως, το να αναλάβει καθένας να εφαρμόζει το νόμο κατά το δοκούν είναι άλλο και να εκμεταλλεύεται παραθυράκια που του επιτρέπουν να ξεφεύγει άλλο (και αυτό είναι και ανέντιμο). Γιατί τα παραθυράκια βρίσκεται τρόπος να κλείνουν (κι αν κάποια μένουν ανοικτά είναι γιατί δεν υπάρχει θέληση κλεισίματος γιατί εξυπηρετούν άλλες σκοπιμότητες).

Όμως αυτό το "κατά το δοκούν", που ανέφερα παρά πάνω, έχει πλήρη εφαρμογή στο θέμα των εισιτηρίων. Όχι πως κι εδώ δεν υπάρχει ΄να επικοινωνιακό παιχνίδι απ' την πλευρά της κυβέρνησης. Αλίμονο. Για χρόνια οι τιμές του εισιτηρίου των αστικών συγκοινωνιών έμεναν καθηλωμένες στα πλαίσια μιας δήθεν λαϊκής πολιτικής. Δήθεν προσφορά στο κοινωνικό σύνολο, αν και ουσιαστική προσφορά θα ήταν, κατά τη δική μου γνώμη πάντα, η βελτίωση των αστικών συγκοινωνιών ώστε να γίνουν αξιόπιστες αφενός αλλά και να εξυπηρετούν πράγματι αυτούς που θέλουν να μετακινηθούν. Βλέπετε εγώ έμενα σε μια άκρη της Αθήνας (ή μάλλον λίγο έξω απ' την άκρη, αφού ως άκρη θεωρείται η Εκάλη) και το να κατέβω προς το κέντρο ήθελε συντονισμό και ψάξιμο αρκετό κι αν έβρισκα άκρη. Αν ήθελα δε να πάω προς άλλη μεριά εκεί κι αν χρειαζόταν ηρωισμός κι υπομονή. Το παιχνίδι όμως παιζόταν με το ύψος του εισιτηρίου, που είναι κάτι που φαίνεται. Και αν κάποιος ισχυριστεί ότι αυτό ευνοούσε όσους μετακινούνται τακτικά, τα λαϊκά στρώματα και τους εργαζόμενους που ήθελαν να πάνε στη δουλειά τους κλπ θα προέβαλλα ισχυρές αντιρρήσεις, αφού το ύψος της μηνιαίας κάρτας, αυτής που πράγματι εξυπηρετεί όσους μετακινούνται συχνά, ήταν σχετικά ψηλό. Έπρεπε να χρειάζεται να κάνει κάποιος πάνω από 20 πηγαινέλα το μήνα για να συμφέρει. Άρα δεν ήταν σημαντικό κίνητρο.

Όταν τα εισιτήρια ανέβηκαν κατά 20% ή 40% σαφώς φαίνεται πολύ αν το δούμε ποσοστιαία. Αν όμως σκεφθούμε από πότε ήταν οι συγκεκριμένες τιμές, τελικά δεν ήταν, νομίζω, κάτι το εξωφρενικό. Σε κάποιους δεν άρεσαν οι καινούριες τιμές. Αν ένα προϊόν δεν μ' αρέσει στην ποιότητα και στην τιμή που μου το προσφέρουν δεν το αγοράζω. Αλλά αντί να πάψουν να το αγοράζουν προτίμησαν να το παίρνουν χωρίς να το πληρώνουν. Κι ανέφερα παραπάνω το με ποιο τρόπο αντιδρούν όταν η μη καταβολή εισιτηρίου γίνει αντιληπτή. Δηλ. μήπως θα πρέπει να νομοθετηθεί πως στο μέλλον, κάθε συνεργείο ελέγχου στα λεωφορεία ή το μετρό κλπ να συνοδεύεται κι από έναν αστυνομικό; Δηλ. οι αστυνομικοί δεν έχουν να κάνουν κάποια άλλη πιο ουσιαστική δουλειά; (Και δεν θέλω εδώ αντιρρήσεις του στιλ "ποια δουλειά άλλη, να βαράνε στις διαδηλώσεις" μιας και να είναι σίγουρος αυτός που ετοιμάζεται να έχει τέτοιες δικαιολογίες πως αν πρόκειται για τέτοια "αποστολή" θα αποσυρθούν πάραυτα όσοι είναι τοποθετημένοι στα συνεργεία ελέγχου). Βέβαια, ίσως θα ήταν μια λύση για την ανεργία. Προσλαμβάνοντας αστυνομικούς για τα διόδια, αστυνομικούς για τα λεωφορεία, αστυνομικούς, ας πούμε, για τα σχολεία να εφαρμόζουν τις απαγορεύσεις του νόμου π.χ. για τα κινητά κλπ, στο τέλος θα μειωθεί κι ο δείκτης της ανεργίας.

Έγραψα πολλά για τα τι γίνεται στην Ελλάδα και πώς το κρίνω εγώ. Αλλά μιας και στο μπλογκ αυτό ασχολούμαι, συνήθως, με το τι γίνεται στη Γερμανία και στα πέριξ, ας μπω στο ψητό, γράφοντας τι γίνεται με τα θέματα αυτά αλλαχού. Γιατί πολλές φορές ακούγονται διάφορες κουβέντες από κάποιους που προβάλουν καταστάσεις έτσι όπως βολεύουν για να υποστηρίξουν τα λεγόμενα κι όχι έτσι όπως είναι πραγματικά. Και για να εξηγούμαι ας ξεκινήσω με το θέμα των διοδίων. Πολλές φορές ακούγεται πως π.χ. στη Γερμανία δεν υπάρχουν διόδια, ενώ κυκλοφορούσε κι ένα "ανέκδοτο" που έλεγε πως όταν ένας Ελβετός άκουσε το ύψος των διοδίων που απαιτούνται στην Ελλάδα είπε "αυτό είναι κλοπή. Να μην πληρώνετε" κι ο Έλλην συνομιλητής του απάντησε λέει "αυτό κάνουμε κι εμείς". Δεν ξέρω αν ο διάλογος έγινε πραγματικά, αλλά θεωρώ απίθανο να λέει ένας Ελβετός μην πληρώνετε, ξέροντας τον τρόπο που συμπεριφέρονται οι Ελβετοί αφενός και το γενικότερο κόστος ζωής στην Ελβετία αφετέρου. Αλλά πάλι αρχίζω να ξεφεύγω.

Πολλές φορές, έλεγα, προβάλονται ισχυρισμοί που απλά εξυπηρετούν τα λεγόμενα αλλά που στην πραγματικότητα δεν είναι η αλήθεια. Παράδειγμα: Γιατί να υπάρχουν διόδια στην Ελλάδα, αφού στην Ευρώπη δεν υπάρχουν. Να, για παράδειγμα η Γερμανία δεν έχει καθόλου. Παρατηρήσεις δύο, εδώ. Πρώτον Ευρώπη δεν είναι μόνο η Γερμανία. Είναι κι η Ιταλία ή η  Γαλλία που τα διόδια εκεί είναι πανάκριβα. Δεν θυμάμαι τώρα πόσο άκουσα πως χρειάζονται για τα 500 χιλιόμετρα Αθήνα - Θεσσαλονίκη. Νομίζω ήταν γύρω στα 18 - 20€. Το Σεπτέμβρη που ανέβηκα από Ανκόνα μέχρι Μπολζάνο, 500 χιλιόμετρα Ιταλικής οτοστράντα (αυτοκινητόδρομος πα να πει) πλήρωσα 33€. Άρα; Αντίστοιχα συμβαίνουν και στις οτορούτ της Γαλλίας. Απ' την άλλη, η Γερμανία δεν έχει σταθμούς διοδίων. Τα φορτηγά που κινούνται στις αούτομπαν, τους γερμανικούς αυτοκινητόδρομους πρέπει να έχουν πληρώσει τέλη που είναι αντίστοιχα με τα διόδια. Για τα ΙΧ κάποια στιγμή ειπώθηκε να πληρώνουν κι αυτά αλλά αντέδρασαν όχι οι οδηγοί αλλά οι αυτοκινητοβιομηχανίες, οι οποίες αποτελούν ένα πανίσχυρο λόμπι εδώ. Κι έτσι υπάρχει μια αναβολή στην εφαρμογή (και αυτής) της απόφασης. Άρα, το εφεύρημα δεν στέκει και πολύ καλά.

Με τα διόδια ένα άλλο πρόβλημα (που έχω κι εγώ αλλά και αναφέρεται τακτικά) στους ελληνικούς δρόμους είναι οι σταθμοί που υπάρχουν κάθε μερικά χιλιόμετρα. Σταματά, πληρώνεις και σε 20 - 40 χιλιόμετρα μια από τα ίδια. Είναι ενοχλητικό αφενός και σε καθυστερεί αφετέρου. Θα ήταν προτιμητέο να μπαίνεις και να πληρώνεις όταν βγαίνεις. Επίσης, επισημαίνεται πολλές φορές ότι διόδια δεν υπάρχουν μόνο στους αυτοκινητόδρομους αλλά και σε δρόμους που δεν δικαιούνται έναν τέτοιο χαρακτηρισμό όπως τον Κόρινθο - Πάτρα που ανέφερα στην αρχή. Τι ισχύει μ' αυτά τα θέματα στας Ευρώπας;

Ας απαντήσω καταρχάς στο πού υπάρχουν διόδια. Κάθε χώρα έχει διαφορετική πολιτική για την είσπραξη διοδίων. Σε κάποιες χώρες υπάρχει το σύστημα με τους σταθμούς. Π.χ. Ανέφερα την Ιταλία και τη Γαλλία, να προσθέσω τη Νορβηγία, τη Σερβία, την ΠΔΓΜ απ' τις χώρες που έχω περάσει. Και η ποιότητα των δρόμων είναι πολύ σχετική. Στις δυο πρώτες τα πράγματα είναι εξαιρετικά από πλευράς ποιότητας δρόμου και τακτικότητας σταθμών εξυπηρέτησης κλπ (αλλά από πλευρά κίνησης γίνεται ένας χαμός), αλλά στις τρεις τελευταίες οι δρόμοι κυμαίνονται από "δύσκολοι" στη Νορβηγία (ο Κόρινθος - Πάτρα το μόνο χειρότερο που έχει είναι πως έχει μεγαλύτερη κίνηση) ενώ στις άλλες δύο είναι υπό κατασκευή. Ένα κομμάτι στη Σερβία είναι αυτοκινητόδρομος (απ' το Βελιγράδι μέχρι τη Νις - Νήσσα) αλλά τα υπόλοιπα ΘΑ γίνουν. Ωστόσο σε όλα εισπράττονται διόδια. Όσο για την πυκνότητα, απ' τη στιγμή που θ' αφήσεις τη Σερβία μέχρι να μπεις στην Ελλάδα είναι περίπου 160 χλμ. Πληρώνεις 3 φορές από 1€ (στρογγυλοποιημένα). Στον αυτοκινητόδρομο που έλεγα στη Σερβία, πήραμε κάρτα εισόδου έξω από το Βελιγράδι και έπρεπε να πληρώσουμε βγαίνοντας λίγο πριν τη Νις. Περιμέναμε 45 λεπτά σε μια ουρά 2,5 χλμ. ενώ στα υπό κατασκευή τμήματα έχουν στηθεί μετωπικοί σταθμοί. Αλλά και πιο δυτικά όχι πως είναι καλύτερα, Για να πάμε από τη Νίκαια της Γαλλίας μέχρι την Ιταλία (25 χλμ), πριν μερικά χρόνια πληρώσαμε πάλι τρεις φορές από 1 - 2€ όταν για να κατεβούμε από το Παρίσι μέχρι την Τουλόν (πάνω από 800 χλμ) είχαμε πληρώσει άλλες τρεις (συνολικά γύρω στα 55€ - το 2005 αυτά).

Και στις άλλες χώρες; Σε κάποιες υπάρχουν διόδια όταν περνάς συγκεκριμένα σημεία: τούνελ (στην Ολλανδία) ή γέφυρες (στην Αυστρία). Σε κάποιες άλλες δεν συνάντησα διόδια (Βέλγιο, Λουξεμβούργο). Άλλες θέλουν να πληρώσεις πριν (ή μόλις) μπεις ένα ποσό το οποίο σε καλύπτει για κάποιες μέρες αγοράζοντας ένα ειδικό σήμα που λέγεται "βινιέτα". Π.χ. στην Αυστρία είναι 8€ για μια βδομάδα. Στη Βουλγαρία 5€ για 5 μέρες αν θυμάμαι καλά, στην Ουγγαρία 12€ για 3 μέρες, στην Τσεχία και στη Σλοβακία κάτι αντίστοιχο. Κάποιες έχουν και για περισσότερες μέρες, π.χ. στην Αυστρία που θυμάμαι έχει και για ένα μήνα ή ένα χρόνο (γύρω στο 100άρικο). Στην Ελβετία που αναφέρθηκε στον διάλογο παραπάνω, η βινιέτα είναι ετήσια και κοστίζει γύρω στα 30€. Και μπορεί να φαίνεται λίγο για ένα χρόνο, ειδικά αν συγκριθεί με το κόστος που έχει κάποιος που χρησιμοποιεί αυτοκινητόδρομους με διόδια καθημερινά, αλλά ας το δούμε και λίγο διαφορετικά. 30€ για ένα πέρασμα μιας μέρα ή 5 ημερών. Δεν είναι αρκετά;

Και τι πρόστιμο υπάρχει αν δεν πληρώσει κάποιος; Για να σταθούμε ακόμα στα διόδια με βινιέτα, δεν θυμάμαι, αλλά είναι ένα πολλαπλάσιο απ' αυτό που έπρεπε να έχεις πληρώσει. Γενικά πάντως μιλώντας, τα πρόστιμα δεν είναι εξοντωτικά. Για όλες τις παραβάσεις υπάρχει κοστολόγιο που όμως είναι σε επίπεδα που να μην σε κάνουν να το σκέφτεσαι να το πληρώσεις. Ας πούμε, θυμάμαι το Γιώργο που πέρναγε με κόκκινο (όντας πεζός) κι έλεγε πως "έλα μωρέ, 5€ είναι το πρόστιμο, άμα σε σταματήσουν τους τα δίνεις και τελειώνει". Ή σε διάφορα μέρη που έχω δει πινακίδες που να προειδοποιούν μην κάνετε αυτό γιατί αλλιώς υπάρχει πρόστιμο τόσο. Ε, αυτό το τόσο δεν ήταν τίποτα εξωφρενικό. Κι επειδή κάθε κανόνας έχει τις εξαιρέσεις του να θυμίσω πως το να ταΐζει κάποιος τα πουλιά σε μια λίμνη επισύρει πρόστιμο 500€!
Ένα τσιγάρο κοστολογείται 15€! Μόνο.
Τσαμπατζήδες υπάρχουν στις συγκοινωνίες της Γερμανίας; Γιατί όχι. Στατιστικά αν το πάρει κανείς, συμφέρει να μην πληρώνει εισιτήρια. Το πρόστιμο είναι 40€ ανεξάρτητα απ' το ύψος του εισιτηρίου (το οποίο πρέπει να πληρώσεις πέρα από το πρόστιμο). Κάθε φορά σχεδόν που θα μπουν ελεγκτές (συνήθως είναι συνεργείο από 3 - 4 άτομα που μπαίνουν από διαφορετικές πόρτες, δεν φορούν κάποιο διακριτικό κι όταν το όχημα ξεκινήσει βγάζουν την ταυτότητά τους, την δείχνουν και σου ζητούν τους δείξεις κι εσύ το εισιτήριο), κάποιον θα βρουν να μην έχει πληρώσει. Κι οι περισσότεροι όταν τους ζητούν το εισιτήριο μοστράρουν δυο 20άρικα (αντίστοιχα με το 5ευρω του Γιώργου). Τα παίρνει ο υπάλληλος, κόβει το πρόστιμο και πάμε γι' άλλα. Συνήθως, ενδιάμεσα έχουν φτάσει σε μια στάση, οπότε κατεβαίνουν όλοι μαζί για να ολοκληρώσουν τη διαδικασία (και να μπουν οι ελεγκτές σε επόμενο όχημα). Και στα οχήματα υπάρχουν αποτρεπτικά "κοινωνικά" μηνύματα (του στιλ ότι το να ταξιδεύεις χωρίς να πληρώνεις κοστίζει κι ανεβάζει το εισιτήριο για τους υπόλοιπους).

Να σχολιάσω εδώ και για το ύψος του προστίμου: όπως λέω παραπάνω, εδώ είναι 40€. Ανεξάρτητα απόστασης και αρχικού εισιτηρίου. Αν πάρουμε όμως ως βάση τα 2,5€ που είναι το απλό εισιτήριο για μια μετακίνηση, τα 40€ είναι 16 φορές πάνω. Αν πάρουμε τα 10€ που είναι σε μακρινές διαδρομές, 4 φορές. Στην Ελλάδα είναι με συντελεστή: 60 φορές. Αντίστοιχα και τα άλλα πρόστιμα, για παρκάρισμα και άλλες διοικητικές παραβάσεις. Ας πούμε παράβαση του ορίου ταχύτητας κατά 20% κοστίζει 15€. Βλέπετε δεν είναι τα μεγάλα πρόστιμα ο αποτρεπτικός παράγοντας για να είναι κάποιος συνεπής. Ειδικά στη Γερμανία ακόμα και 1€ πρόστιμο είναι προσβολή για τον Γερμανό.

Να κλείσω με μια ιστορία απ' τα παλιά. Θυμάμαι πριν πολλά χρόνια, το 1999 νομίζω, είχαμε πάει στη Βουλγαρία με γκρουπ από το Διδυμότειχο. Το πρόγραμμα έλεγε παραμονή στο Πλόβντιβ (Φιλιππούπολη) αλλά εμείς τ' αλλάξαμε και πήγαμε μόνοι μας στη Σόφια. Αγοράζουμε τα εισιτήρια, μπαίνουμε στο τραμ και ψάχνω εγώ που τα κράταγα, πού είναι το μηχάνημα να τα χτυπήσω. Τότε ήταν ακόμα τα δύσκολα χρόνια της Βουλγαρίας, με μεγάλες ελλείψεις, με πολλές κλοπές, με ψάξιμο για φαγητό στα σκουπίδια και άλλα διάφορα που καλύτερα να μην τα θυμίζω. Το μηχάνημα για το "χτύπημα" των εισιτηρίων ήταν τελείως χειροκίνητο. Βρισκόταν δίπλα στην πόρτα κι άνοιγε 2 - 3 τρύπες κι ανάλογα το σχήμα φαινόταν αν ήταν απ' αυτό το όχημα ή άλλο. Χωρίς ημερομηνίες κλπ. Εγώ έψαχνα κάτι όπως αυτά που είχαμε στην Ελλάδα, δεν το βλέπω, πού να θυμάμαι πώς ήταν πριν 20 χρόνια που είχα ξαναβρεθεί στη Σόφια. Δεν προλαβαίνω και πολύ να ψάξω, είμαι με τα εισιτήρια στο χέρι και μας την πέφτουν οι ελεγκτές. Χρησιμοποιώ τον όρο "μας την πέφτουν" εν πλήρη συνειδήσει. Γιατί ο στόχος τους ήταν να μην προλάβουμε να χτυπήσουμε το εισιτήριο. Γιατί όπως τα κράταγα φαινόταν πως έψαχνα το μηχάνημα. Τέλος πάντων, διαφωνήσαμε, κατεβήκαμε από το τραμ, διαπληκτιστήκαμε αρκετή ώρα, πες από δω, πες από κει μας άφησαν χωρίς να πληρώσουμε πρόστιμο.

Κι επειδή το ένα φέρνει το άλλο κάτι παρόμοιο κι απ' τη Γερμανία. Έχω αναφέρει για τα εισιτήρια με τα οποία μπορεί κάποιος να ταξιδέψει με τα τοπικά τρένα σε ένα κρατίδιο. Αυτά ισχύουν απ' τις 9 η ώρα τις καθημερινές (όταν πέφτει η πολλή κίνηση) κι όλη μέρα τα Σαββατοκύριακα και τις αργίες. Πέρυσι τις απόκριες η Μαρία είχε διακοπές ενώ εγώ όχι. Έτσι αποφασίσαμε και μείναμε στο Μάνχαϊμ και μια μέρα που δούλευα στη Στουτγάρδη, είπαμε να πάμε μαζί με ένα τοπικό τρένο με ένα τέτοιο εισιτήριο που όταν τελείωνα το μεσημέρι απ' το σχολείο να συνεχίζαμε τη βόλτα μας στη Βάδη - Βυρτεμβέργη πηγαίνοντας προς Καρλσρούη. Ξεχνάμε όμως τον περιορισμό για τις 9 η ώρα. Και μπαίνουμε σε τοπικό τρένο που έφευγε στις 8:15 και στο οποίο όπως συνήθως συμβαίνει (αλλά όχι πάντα) περνάει ο ελεγκτής και βλέπει τα εισιτήρια μετά από κάθε σταθμό (έχει τύχει να μην μας ελέγξουν ούτε στο πήγαινε ούτε στο έλα!). Βλέπει τον συγκεκριμένο τύπο εισιτηρίου και μας εξηγεί πως αυτό δεν είναι έγκυρο γιατί ισχύει μετά τις 9 και ζητάει να πληρώσει εισιτήριο η Μαρία μέχρι το σταθμό όπου θα βρισκόταν το τρένο αμέσως μετά τις 9 (π.χ. στις 9:02 - επειδή ήταν τοπικό έκανε πυκνά στάσεις). Μέχρις εδώ τίποτα παράξενο αφού πολλές φορές είχα δει τους ελεγκτές αυτούς να κόβουν εισιτήρια στο τρένο κι αφού και ο συγκεκριμένος ήταν εξοπλισμένος με το ειδικό μηχάνημα (που δέχεται και πιστωτικές κάρτες). Αλλά όχι. Δεν τέλειωσε η ιστορία με τα 10€ αυτά. Πήρε τα στοιχεία της Μαρίας και της έκοψε ένα πρόστιμο (αυτό των 40€ που έγραφα παραπάνω) μιας και ταξίδευε χωρίς κανονικό εισιτήριο. Αλλά συγχρόνως της εξήγησε πως το πρόστιμο αυτό δεν χρειάζεται να το πληρώσει και δεν πρέπει να ασχοληθεί ξανά μ' αυτό. Γιατί λέει, η κυβέρνηση έβγαλε νόμο πως πριν επιβιβαστείς σ' ένα μέσο θα πρέπει να έχεις βγάλει εισιτήριο αλλά η εταιρία των γερμανικών σιδηροδρόμων διαφωνεί αφού αυτή κόβει εισιτήρια και στο τρένο και έχει ελεγκτικό μηχανισμό και δεν ταξιδεύει κανένας χωρίς να έχει πληρώσει κι έχει προσφύγει στα δικαστήρια(!) για να μην βάζει τέτοια πρόστιμα και μέχρις ότου αποφασίσουν τα δικαστήρια κανένας δεν πρέπει να πληρώνει. Κι αφού έτσι μας είπε, έτσι κάναμε. Και σε μερικές μέρες έρχεται στο σπίτι ένα γράμμα που έλεγε πως έχει μπει ένα πρόστιμο που πληρώνεται εκεί αλλά μην το πληρώσετε και επαναλάμβανε την ιστορία! Τουτέστιν θεωρητικά υπάρχει σε εκκρεμότητα το πρόστιμο αυτό, που μάλλον δεν πρόκειται κανείς να το ζητήσει ποτέ!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου